خودآگاهی چیست و چرا اهمیت دارد؟

خودآگاهی یکی از مهمترین عواملی است که برای بهبود بخشیدن به آینده و زندگی خود نیاز دارید که آن را بهبود ببخشید. پس اگر می‌خواهید شادتر باشید، نفوذ بیشتری داشته باشید، تصمیم گیرنده بهتر و رهبری موثرتر باشید باید ابتدا به خودآگاهی برسید.

خودآگاهی چیست؟

روان شناسان شلی دووال و رابرت ویکلاند در کتاب تئوری خودآگاهی عینی این تعریف را ارائه داده‌اند که:

به زبان ساده افرادی که خودآگاهی بالایی دارند می‌توانند اعمال، احساسات و افکار خود را بطور عینی تفسیر کنند.

این یک مهارت نادر است، زیرا به رهبران اجازه می‌دهد رشد و اثربخشی خود را ارزیابی کنند و در صورت لزوم مسیر خود را تغییر دهند.

انواع خودآگاهی

بطور کلی 2 نوع از خودآگاهی وجود دارد: خودآگاهی عمومی و خودآگاهی خصوصی.

خودآگاهی عمومی: آگاهی از اینکه چگونه می‌توانیم در مقابل دیگران ظاهر شویم. به دلیل این آگاهی، ما بیشتر به هنجارهای اجتماعی پایبند هستیم و به نحوی رفتار می‌کنیم که از نظر اجتماعی قابل قبول است.

در حالی که این نوع خودآگاهی فوایدی دارد، خطر انحراف از مسیر اصلی را نیز به همراه دارد. ممکن است کسانی که به مراحل بالایی در این نوع آگاهی میرسند زمان زیادی را صرف نگرانی در مورد اینکه دیگران در مورد آنها چه فکری می‌کنند بگذرانند.

خودآگاهی خصوصی: توانایی توجه و تأمل در مورد وضعیت درونی خود. افرادی که خودآگاهی خصوصی دارند معمولاً درونگرا هستند و با کنجکاوی به احساسات و واکنش‌های خود نزدیک می‌شوند.

به عنوان مثال، ممکن است متوجه شوید که در حال آماده شدن برای یک جلسه مهم هستید. توجه به احساسات فیزیکی و نسبت دادن صحیح آنها به اضطراب شما در مورد جلسه، نمونه‌ای از خودآگاهی خصوصی است.

چرا خودآگاهی مهم است؟

گروه تحقیقاتی Eurich در مورد ماهیت خودآگاهی تحقیقاتی انجام داده‌اند که نشان می‌دهند زمانی به درون نگاه می‌کنیم، می‌توانیم ارزش‌ها، رفتارها، نقاط قوت و ضعف خود را روشن کنیم و می‌توانیم تأثیری را که بر دیگران می‌گذاریم تشخیص دهیم. (برای خواند کامل این مقاله کلیک کنید.)

تحقیقات این گروه نشان می‌دهد که افراد با دارای خودآگاهی، شادتر هستند و روابط بهتری دارند. همچنین آنها احساس کنترل شخصی و اجتماعی و همینطور رضایت شغلی بالاتری را تجربه خواهند کرد.

وقتی که به بیرون نگاه می‌کنیم، درک خواهیم کرد که مردم چطور به ما نگاه می‌کنند. افرادی که از اینکه مردم چگونه آنها را می‌بینند آگاه هستند، به احتمال زیاد نسبت به افراد با دیدگاه‌های مختلف همدل هستند.

رهبرانی که ادراک آن‌ها از خود با ادراک دیگران مطابقت دارد، به احتمال زیاد دیگران را توانمند می‌کنند و می‌شناسند.

فواید خودآگاهی

همانطور که قبلتر اشاره کردیم، تقویت خودآگاهی فواید مختلفی دارد و ویژگی هرکدام به اخلاق و روحیه فرد وابسطه است. در اینجا چند نمونه از مزایای رایج خودآگاهی آورده شده است:

• به ما قدرت تأثیرگذاری بر نتایج را می‌دهد.
• به ما کمک می‌کند تا تصمیم گیرندگان بهتری شویم.
• به ما این امکان را می‌دهد که چیزها را از منظرهای مختلف درک کنیم.
• ما را از فرضیات و تعصباتمان رها می‌کند.
• به ما در ایجاد روابط بهتر کمک می‌کند.
• به ما توانایی کنترل بهتر احساساتمان را می‌دهد.
• استرسمان را کاهش می‌دهد و از ما افراد خوشحال‌تری می‌سازد.

شکاف یا فقدان خودآگاهی چیست؟

خودآگاهی یکی از اجزاء اصلی در اصطلاحات رهبری معاصر است. اگرچه بسیاری از رهبران درباره میزان خودآگاهیشان به خود می‌بالند، اما تنها 10 الی 15 درصد از جمعیت با این معیارها مطابقت دارند.

بسیاری از ما با این پیام بزرگ شدیم که نباید احساسات خود را نشان دهید، بنابراین سعی می‌کردیم آن‌ها را نادیده بگیریم یا سرکوب کنیم. ما یا آن‌ها را درونی می‌کنیم که منجر به خشم، رنجش، افسردگی و یا تسلیم شدن می‌شود؛ و یا آن‌ها را بیرونی می‌کنیم و دیگران را مورد سرزنش و یا آزار و اذیت قرا می‌دهیم. (برای شناخت بهتر افراد و یا کارمندانتان میتوانید مقاله شخصیت شناسی دیسک را مطالعه کنید.)

فقدان خودآگاهی می‌تواند یک نقص مهم در رهبری باشد. طبق مطالعاتی که توسط آدام دی. گالینسکی انجام شده، نشان داد که اغلب زمانی که مدیران از نردبان شرکت بالا می‌روند اعتماد به نفس بیشتری پیدا می‌کنند. از جنبه منفی، آنها تمایل دارند بیشتر خود را جذب کنند و کمتر به دیدگاه دیگران توجه کنند.

چگونه بفهمیم که فردی خودآگاه هستیم؟

فهرست نقاط قوت ارزش در عمل (VIA-IS) یک ابزار عالی برای شناسایی نقاط قوت غالب خود است و در وبسایت VIA رایگان است. این پاسخ‌ها شما را در شش دسته کلی با 24 نقطه قوت می‌سنجد. ارزیابی را انجام دهید و گزارشی تهیه خواهید کرد که 5 نقطه قوت برتر خود و نحوه شروع بهینه سازی آنها را مشخص می‌کند.

چگونه فردی خودآگاه تر شویم؟

برای اینکه فردی خودآگاه‌تر شوید بهتر است که به چند کار توجه ویژه‌ای داشته باشید که سعی کردیم در ادامه چند نمونه از آنها را برای شما بیاوریم:

بهترین نسخه از خود را تجسم کنید!

مغز خود را تقویت کنید!

آمیگدال که مغز اولیه انسان نامیده می‌شود، اولین قسمت از مغز بود که در انسان رشد کرد. این به عنوان نوعی رادار عمل می‌کند که نیاز به فرار یا مبارزه را نشان می‌دهد. این قسمت از مغز در پیش بینی خطر مهارت دارد و قبل از اینکه یک احساس منفی را نام ببریم واکنش نشان می‌دهد، قلبمان تند می‌زند، شکممان سفت می‌شود و عضلات گردن ما منقبض می‌شوند.

خود آگاهی در کنار برنامه ریزی و هدف گذاری و دوری از اهمال کاری می‌تواند دستاوردهای درخشانی را برای شما رقم بزنند.

واکنش بدن شما سیمی است که به قشر پیش پیشانی سیگنال می‌دهد تا یک احساس منفی را ثبت یا نامگذاری کند. اگر هوشیاری را به وضعیت فیزیکی خود بیاورید، در لحظه می‌توانید احساس را در حال وقوع تشخیص دهید. ماهر شدن در این کار مغز شما را دوباره سیم کشی می‌کند.

نام بردن از احساسات در تصمیم‌گیری بسیار مهم است. وقتی اجازه می‌دهیم احساساتمان بر ما غلبه کند، می‌توانیم تصمیمات بدی بگیریم که عواقب ناخواسته‌ای دارد. نامگذاری احساسات به ما این انکان را می‌دهد که دیدگاه “سوم شخص” را در نظر بگیریم تا عقب بشینیم و به طور عینی‌تر آنچه را که در حال وقوع است ارزیابی کنیم.

از دیگران درباره تصورشان از شما بپرسید!

از دیگران بپرسید که در شرایط خاص چگونه شما را درک می‌کنند. مشخص کردن به شما کمک می‌کند تا دقیق‌ترین بازخورد را ارائه دهید. شجاع باشید و از آنها بپرسید.

تمرین برای پیدا کردن خودآگاهی از طریق دیگران

سناریوهایی را که می‌خواهید در مورد آن بازخورد دریافت کنید، انتخاب کنید و آنها را فهرست کنید و در دو ستون بنویسید:

• ستون A: من خودم را چگونه می‌بینم.
• ستون B: دیگران من را چگونه می‌بینند.
• در ستون A فهرستی از کلمات را برای توصیف نگرش و رفتار خود در آن زمان تهیه کنید.
• سپس از شریک بازخورد خود بخواهید همین کار را انجام دهد و در ستون B ثبت کنید.

نکته: مراقبل اختلاف باشید، ممکن است نقاط کوری داشته باشید که نیاز به حضور دارند.

ثبت وقایق و گزارشات

گزارش نویسی یک راه عالی برای توجه به آنچه در خود خصوصی و عمومی شما می‌گذرد است. همچنین به شما کمک می‌کند تا الگوهایی را بشناسید که یا به شما خدمت می‌کنند یا نه. برای مثال می‌توانید در گزارش خود به سوالات زیر پاسخ دهید:

1. امروز چه کاری را خوب انجام دادم؟
2. با چه چالش‌هایی مواجه شدم؟
3. چه احساسی داشتم؟
4. چگونه پاسخ دادم؟ با نگاهی به گذشته، آیا پاسخ دیگری باید میدادم؟
5. از چه نقاط قوتی استفاده کردم تا روی بهترین نسخه خودم تمرکز کنم؟
6. هدف و برنامه من برای فردا چیست؟

وبینار فانوس

1,000,000 تومان 490,000 تومان

ثبت نام دوره متوقف شده است

ذهن آگاهی را تمرین کنید!

ذهن آگاهی در مسیر خودآگاهی یک تمرین است. این به شما کمک می‌کند تا از آنچه در ذهن، بدن و محیط شما می‌گذرد آگاه باشید.

مدیتیشن یکی از معدود تمرین‌هایی است که می‌توانید در زندگی روزمره خود وارد کنید. در ادامه چند ایده از فعالیت‌های ذهن آگاهی برای شما آورده شده است:

• تنفس عمیق را تمرین کنید.
• اطرافیان را نام ببرید.
• فضای خود را سازماندهی کنید.
• بکشید یا رنگ کنید.

راه رسیدن به خودآگاهی یک سفر است. خودآگاه ترین افراد به جای رسیدن به یک مقصد خاص، خود را در تلاش برای تسلط می‌بینند.

همانطور که در توسعه خودآگاهی خود به جلو می‌روید، بطور مرتب از خود بپرسید:

“امروز چگونه به سمت بهترین نسخه از خودم حرکت خواهم کرد؟”

برای بیشتر آشنا شدن با خودآگاهی و پیشنهاد می‌کنیم مینی دوره معماری زندگی را مشاهده کنید!

خودآگاهی به زبان ساده

خودآگاهی به زبان ساده یعنی بر خودمان هوشیاری و آگاهی داشته باشیم و خودمان را با تمام جزیئیات بشناسیم. به عبارت دیگر خودآگاهی یعنی درک شفاف و درستی از افکار، باورها، علایق و انگیزه‌هایمان داشته باشیم تا بتوانیم کنترل نقاط قوت و ضعفمان را در دست بگیریم.